میراثآریا: سفالگری به هنر ساخت ظروف سفالین گفته میشود، در این رشته زیرمجموعه صنایعدستی و هنرهای سنتی، بعد از ساخت ظروفی از گِل رُس، آنها را درون کوره گذاشته تا در دمای زیاد پخته، به سفال تبدیل و از دوام، سختی و محکمی خاصی برخوردار شود.
سفال را میتوان از دیرینهترین و قدیمیترین هنرهای دستساز انسان دانست که همواره در زندگی مورد مصرف بوده است و هنوز هم در بین نسلها، قشرها و گروههای مختلف جامعه، استفادههای گوناگون تزئینی و کاربردی دارد.
اما امروزه گرانیها، نوسانات اقتصادی بازار، افزایش قیمت مواد اولیه و نبود بازار فروش، این هنر زیبا و کاربردی با مشکلات شدید دست و پنجه نرم میکند و از سبد خرید خانوارها تا حد زیادی خارج شده است.
شاید اگر در شرایط کنونی نابسامان اقتصادی چارهای برای هنرمندان رشتههای مختلف صنایعدستی و هنرهای سنتی اندیشیده نشود، هنرصنعت سفالگری به پستوی فراموشی برود و با بیکار شدن فعالان این عرصه، درصدی بر نرخ بیکاری افزوده، سهمی از بازار اشتغال کاسته و وضعیت اقتصادی این بخش با چالشها و معضلات بیشتری مواجه شود.
هماکنون مواد اولیه مورد نیاز در رشته سفالگری از خارج چهارمحال و بختیاری تهیه و تامین میشود.
اصلیترین مواد در کار سفالگری شامل گِل و لعاب، در داخل چهارمحال و بختیاری وجود ندارد و باید از تهران و همدان تهیه شود.
نوسانات اقتصادی و گرانی در بازار اثر خود را بر روی مواد اولیه و مصالح مورد نیاز در تمامی رشتههای صنایعدستی و هنرهای سنتی نشان داده و اثر منفی آن بر روی رشته سفالگری کم نبوده است.
برای تهیه یک محصول در رشته سفالگری، از زمان ساخت تا مرحله تحویل، سه هفته زمان نیاز است.
در ابتدا هنرمدان اتود اولیه (طرح اولیه) با دست انجام و سپس با توجه به زیبایی مُدل با چرخ یا دست، محصول ساخته و ملحقات لازم مثل دسته یا نقوش اضافه را افزوده و یا گاهی، قسمتهایی حذف میشود تا به طرح نهایی برسند.
تولیدات این رشته باید با روند خیلی آرام خشک شود تا فُرم خود را از دست ندهد و یا تَرَک نخورد.
بعد از خشک شدن کامل محصول، باید سُمباده (سُنباده) بخورد و برای نخستین پُخت آماده شود که در اصطلاح به آن «بیسکوییت» میگویند.
پس از مرحله پُخت، با توجه به نقش و لعاب در نظر گرفته شده برای محصول، دوباره درون کوره گذاشته میشود.
با توجه به تکنیک بهکار رفته در انواع تولیدات رشته سفالگری، امکان پُخت محصول تا سه مرحله هم وجود دارد.
ابزار مورد استفاده در این رشته شامل کوره، چرخ سفالگری، ابزار گِلکن و تعدادی دیگر از وسایل ساده هست که تهیه آن به راحتی امکانپذیر است.
تهیه مواد اولیه، فروش محصولات و حضور دلالها و واسطهها در روند ارائه تولیدات به بازار از مهمترین مشکلات فعالان این حوزه بهشمار میرود.
مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی چهارمحال و بختیاری گفت: هماکنون بیش از ۳۰ هنرمند در این استان در رشته سفالگری فعالیت میکنند.
علیرضا جیلان تأکید کرد: هنرمندان فعال در رشته سفالگری چهارمحال و بختیاری همانند سایر فعالان رشتههای صنایعدستی و هنرهای سنتی از حمایتهای این ادارهکل برخوردار هستند.
او افزود: گرانی مواد اولیه، کمبود سرمایه در گردش و نبود بازار فروش از مهمترین مشکلات سفالگران و دیگر فعالان صنایعدستی و هنرهای سنتی بهشمار میرود.
جیلان تصریح کرد: ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی چهارمحال و بختیاری نسبت به بهرهمندی از بیمه روستاییان و عشایر، پرداخت تسهیلات بانکی ارزانقیمت روستایی و مشاغل خانگی و فراهم کردن زمینه حضور هنرمندان در نمایشگاههای ملی اتقداماتی را انجام داده است که البته کافی نیست.
او یادآور شد: با امضای تفاهمنامههای همکاری بین ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی چهارمحال و بختیاری و سایر دستگاههای اجرایی استان میتوان برای به حداقل رساندن مشکلات هنرمندان فعال در رشتههای صنایعدستی و هنرهای سنتی مانند هنرصنعت سفالگری بهرهگیری کرد.
مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی چهارمحال و بختیاری اضافه کرد: چهارمحال و بختیاری افزونبر ۱۲ هزار و ۵۰۰ هنرمند صنایع دستی دارد که از این تعداد شِش هزار نفر در فصلهای مختلف سال فعالیت میکنند.
او گفت:بافتههای داری مانند فرشبافی، گلیمبافی، جاجیمبافی و قالیبافی، چوخابافی، نمدمالی، کلاهمالی، میناکاری، گیوهدوزی، سرمهدوزی، منبتکاری، سفالگری، خورجینبافی، بافت سیاهچادر، قفلسازی، حجاری، گرهچینی، احجام فلزی، خاتم و مشتقات آنها از مهمترین صنایعدستی و هنرهای سنتی شهری، روستایی و عشایری چهارمحال و بختیاری بهشمار میرود.
جیلان تأکید کرد: تلاش میشود با ایجاد مشوقهایی برای هنرمندان صنایعدستی و هنرهای سنتی چهارمحال و بختیاری نسبت به رفع قسمتی از مشکلات آنان اقدام کرد.
انتهای پیام/
نظر شما